W ferworze przedświątecznych zakupów (lecz nie tylko teraz) z pewnością wielu z nas nie zwraca uwagi na etykiety produktów. A tam gramatura czy pojemność jest regularnie i prawie niezauważalnie zmniejszana. Coś co kiedyś miało litr czy ważyło kilogram dziś ma już tylko 850 ml i waży 750 dkg. Ceny pozostały bez zmian. Czy producenci nas oszukują?
Sprawdziliśmy czy tak jest faktycznie. Otóż i tak, i nie. Czy opakowania większości produktów zostają niezmienione od lat, a zawartość wciąż się kurczy? Tak. Czy z tego powodu producenci, których towary kupujemy w Biedronce czy Lidlu nas oszukują? Raczej nie. Nie mają po prostu wyjścia.
To zjawisko nazywane jest downsizingiem, shrinkflacją, albo skimpflacją (z ang. redukować, kurczyć się, skąpić) i stanowi większy element całej polskiej gospodarki bezpośrednio związany z wciąż rosnącymi rozmaitymi kosztami większości producentów. Płaci za to przysłowiowy Kowalski w sklepie. Aby zgrabnie coś wyprodukować a później sprzedać do takich manewrów producenci są niejako zmuszani. Z puntu widzenia Kowalskiego można czuć się oszukiwanym. Bo wierzchnie opakowania produktów od lat są podobne i sugerują brak zmian w zawartości. Tymczasem jeśli się spojrzy na gramaturę czy pojemność ta wciąż się zmniejsza. Z roku na rok.
Przykładowo. Tegoroczne "Ptasie mleczko" waży 340 g, w ubiegłym roku ważyło 360 g, a kilka lat temu było to 500 g. Podobnie popularna Coca-Cola. Dziś ma pojemność już tylko 850 ml, przed dwoma laty było to 900 ml, a kiedyś cały litr. Butelki są częstokroć minimalnie zmniejszane, a pudełka czy opakowania wielkością pozostają bez większych zmian. Część czekolad różnych producentów dziś waży już tylko 80 g (kiedyś było to 100 g). A czy ktoś zwraca uwagę np. na to, że duże pudełko herbaty Lipton ma już 92 torebki (są też wersje 88 torebek), a nie 100? To prawie 10 % mniej. A czy ktoś zauważył, że opakowania niektórych producentów mają już 9 zamiast 10 chusteczek? To znowu 10 %. Zawartość mniejsza, a cena przeważnie większa.
Wielu ekonomistów wieszczy, że producenci będą powoli wracać do dawnych wartości, lecz dopiero wówczas kiedy inflacja będzie regularnie spadać. A to raczej niemożliwe w najbliższym czasie. Drugim czynnikiem, który może w tym pomóc, będzie zwracanie uwagi przez kupujących na opisaną zawartość. W późniejszym etapie efektem może być wybiórcze kupowanie produktów. A to byłby kolejny duży kamień do ogródka niektórych producentów...
