Oprócz prac remontowych, konserwatorskich przygotowywane są dwie ekspozycje dedykowane społeczności lokalnej i turystom. Pierwsza z nich to ekspozycja przyrodniczo-historyczna, która będzie się mieścić na parterze Pałacu Schaffgotschów w Sobieszowie, a zwycięski projekt konkursowy będzie realizowany w tzw. wielkiej stajni.
- To przedsięwzięcie ma charakter edukacyjny, ale przede wszystkim poznawczy. Ma charakteryzować jak najwięcej zmysłów wśród odbierających, aby dostarczyć niezbędną informację o przyrodzie Karkonoszy, ale jednocześnie zachęcić do odwiedzenia tego w naturze – wyznał Andrzej Raj. Do konkursu zgłoszono 10 prac, z czego do decydującej fazy przeszło 5. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja firmy CosaNostra z Katowic.
Jak mówi dyrektor KPN, charakter prezentacji ma nawiązywać do idei przedstawionej w Centrum Kopernika, czyli zachęcać do udziału poprzez węch, dotyk, wzrok, słuch i zabawę. - Największy plus jest taki, że zwiedzający ma poczuć łączność ze światem przyrody i naszym głównym tematem jest woda, która rozpoczyna się od pierwszej sali – powiedział Stanisław Szombara, konsultant przyrodniczy konkursu. W tej sali woda ma drążyć skałę granitową Karkonoszy, następnie udaje się do sieci hydrograficznej, w której zwiedzający wrzuca kropelkę wody, która będzie z nim podążać przez wszystkie sale i odbierze ją dopiero jak przejdzie do ostatniej (Sen Nocy Leśnej) i tam zobaczy swoją kroplę wody w studni, z której będziemy wszyscy czerpać. - To takie przesłanie, że jak przyroda jest obok nas i wchodzimy z nią w interakcję, to zawsze coś zostawiamy. Nigdy nie jest tak, że nasza ingerencja pozostaje bez wpływu – tłumaczył Stanisław Szombara.
Pierwsza sala ma opowiadać o powstaniu Karkonoszy - procesach górotwórczych, zlodowaceniach, minerałach, skałach. Druga to wędrówka szlakiem przyrody, która przedstawi piętra klimatyczno-roślinne. W trzeciej sali zaplanowano „Spektakl pogody”, gdzie zwiedzający dowie się o najważniejszych aspektach związanych z klimatem, kształtowaniem się pogody. W czwartej sali będzie okazja sprawdzać różne rzeczy pod mikroskopem, skosztować wód z pobliskich uzdrowisk, zbudować górę, a w ostatniej sali nastąpi wyciszenie (Sen Nocy Leśnej), gdzie w półmroku każdy będzie mógł odpocząć i po tropach z fluoru dojść do schronisk zwierząt i podglądać ptaki. Będzie tam też studnia, w której kończy się opowieść.
Przebudowa pałacu podzielona jest na trzy etapy. Zakończenie prac planuje się na koniec 2020 roku, a łączny koszt to ok. 40 milionów złotych.
- Pierwszy etap już się rozpoczął. Obejmuje modernizację pałacu i przygotowanie tam ekspozycji, odbudowę jednej ze stodół, która uległa spaleniu w przeszłości plus zagospodarowanie parku wokół pałacu. Mamy nadzieję, że prace budowlane rozpoczną się na przełomie roku 2016/2017, a na początku 2018 roku powinniśmy je zakończyć – mówił Andrzej Raj.
Koszt pierwszego etapu to 16,5 miliona złotych i środki na to są już zagwarantowane. - Teraz czeka nas wybór wykonawcy i podpisanie umowy. Równocześnie trwają prace projektowe nad drugim etapem, które powinny zakończyć się w październiku – dodał dyrektor KPN. Równolegle trwają prace projektowe zwycięskiego projektu opisanego na wstępie artykułu – drugi etap ma się zakończyć na przełomie roku 2018/2019. Trzeci etap przewiduje remont dawnej bursy (domu zarządcy) i rewitalizację spichlerza.
- Jeśli nie będzie przeszkód organizacyjnych, bo myślę, że z finansami damy sobie radę, to powinniśmy w tych terminach się zmieścić – dodał Andrzej Raj.