We wtorek, 10 listopada 1896 roku w dzienniku Hirscheberger Tageblatt ukazało się ogłoszenie zachęcające do zapoznania się z nowym wynalazkiem, kinematografem. Projekcja „żywych zdjęć” miała miejsce w „Concerthaus” przy Promenadzie. Na seans składały się obrazy zatytułowane, między innymi, „Bar w Paryżu” i „Tancerki”, zaś całości towarzyszył podkład dźwiękowy z „cudownego wynalazku”, fonografu Edisona.
Niemal 115 lat później w Archiwum Państwowym przy ul. płka Kazimierskiego w Jeleniej Górze otwarto wystawę będącą częścią projektu „Jeleniogórską Ścieżką Filmową”. Przedsięwzięcie to pomysł Agnieszki Romanowskiej z Książnicy Karkonoskiej, która – wspólnie z Ivo Łaborewiczem, Krzysztofem Kuczyńskim, Waldemarem Wilkiem z Jeleniogórskiego Centrum Kultury, Natalią Zatką i Maciejem Bartkiewiczem i Towarzystwem Przyjaciół Jeleniej Góry, zorganizowała to niecodzienne wydarzenie.
Po muzycznym (filmowym) wstępie w wykonaniu duetu Seba i Pit, do obejrzenia wystawy zachęcił Ivo Łaborewicz. – Wszyscy kochamy kino a tą wystawą chcemy ocalić od zapomnienia to, co jeszcze z niego zostało, bo kin ubywa. W Jeleniej Górze działało kiedyś ich kilka, dziś ostały się dwa. W zamkniętej w ubiegłym roku „Marysieńce” dziś jest sklep z chińską tandetą – powiedziała Agnieszka Romanowska.
– Ekspozycja jest skromna, bo wprawdzie do kina chodziliśmy wszyscy, ale pamiątek zachowało się niewiele. Warto zauważyć, że jeleniogórska projekcja odbyła się w roku, kiedy po raz pierwszy w Paryżu zaprezentowano wynalazek braci Lumieres – dodał Ivo Łaborewicz, szef oddziału Archiwum Państwowego i zarazem prezes Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry. Jak przystało na wystawę o kinematografii, została ona otwarta uderzeniem „klapsa” – jak na planie filmowym.
Wśród eksponatów znajdziemy jednak bardzo ciekawe archiwalia. Wśród nich plany dawnych kin (Kammer-Lichtspiele-Theater, jak nazywała się Marysieńka przed 1945 rokiem, Capitolu – dzisiejszego Lotu, czy też Apollo Theater – aktualny Grand, a wcześniej długoletnie Tatry). Można sobie przypomnieć także czasy działalności kina Turysta przy dawnej ul. 22 Lipca (dziś Piłsudskiego), Piast na placu Piastowskim, czy też kina Śnieżka w kompleksie koszar „Pod Jeleniami”.
Są stare bilety i programy, zarówno te sprzed 1945 roku, jak i te, które jeszcze w latach 60. i 70. sprzedawano w kasach jeleniogórskich. Nie brakuje fotosów z autografami (choćby Daniela Olbrychskiego), rozmaitych dokumentów obrazujących działalność kinematograficzną w naszym mieście. Zbigniew Dygdałowicz z Jeleniogórskiego Centrum Kultury dostarczył oryginalny projektor, dawniej używane kamery na taśmę filmową, a także sprzęt to wywoływania i montażu negatywów. Ciekawym uzupełnieniem wystawy są wspomnienia jeleniogórzan kina tyczące, wydrukowane i umieszczone na tablicach.
Po godz. 18 w sali widowiskowej JCK przy ulicy Bankowej, miejscu gdzie przed 115 laty po raz pierwszy można było podziwiać „żywy” obraz z kinematografu, odbyły się projekcje dawnych filmów opracowane przez Waldemara Wilka. Można było także zobaczyć sondę uliczną zrealizowaną przez Macieja Bartkiewicza. O tej części projektu przeczytacie w osobnym materiale.
