Apteczki pełne przeterminowanych leków są niemal w każdym mieszkaniu. Nie przyjmie ich apteka. Wyrzucić na śmietnik? Mogą dostać się w niepowołane ręce, które wrzucą te medykamenty, na przykład, do ujęcia wody. Katastrofa gotowa.
Problem dotyczy nie tylko leków. Popytem cieszą się nowe telewizory, radia i komputery. Wzrasta sprzedaż pralek i lodówek. Co zrobić z niepotrzebnymi nikomu śmieciami? Choć urzędnicy ministerstwa środowiska nakazują ich zwrot i powtórne wykorzystanie, zarządzenia pozostają papierową fikcją.
Zapasy leków ma wiele osób, zwłaszcza starszych. W szafkach stoją opróżnione w połowie buteleczki z syropami, w pudełkach mnóstwo niewykorzystanych antybiotyków, witamin i tabletek, których zastosowania nawet się nie pamięta.
Zwykle wyrzuca się je do śmietnika, nie zastanawiając się, że mogą trafić w niepowołane ręce. Zgodnie z zaleceniami urzędników przyjęciem starych leków mają zająć się apteki, ale one ich nie przyjmują.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra ochrony środowiska przeterminowane leki uznane są za odpady niebezpieczne, wymagające specjalnego deponowania na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub powinny być poddane termicznej utylizacji.
Zbudowane z szeregu związków chemicznych, po terminie ich przydatności stanowią zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia ludzi, szczególnie dzieci. Pomimo upływu czasu zachowują dużą aktywność biologiczną. Należy pamiętać, że leki o silnym działaniu znajdują się w wykazie trucizn.
– Apteki nie mają obowiązku ich przyjmować. Nie można też radzić, aby przed wyrzuceniem tabletki rozkruszyć albo wyrzucić do toalety. Stare leki nie powinny znaleźć się na śmietniku w żadnej postaci – mówi Anna Zawadzka, kierownik Delegatury Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Farmaceutycznej w Jeleniej Górze.
– Mogę tylko poradzić, aby do czasu rozwiązania sytuacji przechowywać je w domu. Dostaliśmy pismo z Wrocławia, że urzędy przygotowują odpowiednie pojemniki, do których będzie można wrzucić przeterminowane medykamenty – dodaje.
Komplikacje wiążą się również z lekami niewykorzystanymi, z aktualnym terminem ważności. Apteki też ich nie chcą.
– Kupiłam ostatnio maść, ale przeczytałam skład i bałam się skutków ubocznych. Maści nawet nie odkręcałam i poszłam odnieść do apteki. Niestety nikt nie chciał jej ode mnie przyjąć. Nie chciałam wcale zwrotu pieniędzy, chodziło mi tylko o to, żeby przekazać maść komuś, kto jej będzie potrzebował – oburza się pani Sabina z Jeleniej Góry.
Jak dowiedzieliśmy się w jednej z jeleniogórskich aptek, takie leki można przekazać do hospicjów czy domów pomocy społecznej. – Jesteśmy zobligowani przepisami i nie możemy przyjmować dobrych leków, które ktoś zwraca po kilku dniach. Nie mamy pewności, czy były np. dobrze przechowywane – wyjaśnia farmaceutka z apteki “Hipokrates”.
A co z zużytym sprzętem RTV i AGD? Zgodnie z prawem nie możemy wyrzucić starej pralki ani zamrażarki na śmietnik wraz z innymi odpadami. Temu, kto to zrobi, grozi grzywna. Wszystko w trosce o środowisko. Niektóre sprzęty zawierają niebezpieczne środki chemiczne. Jeśli lodówka trafi na złomowisko i tam zostanie pocięta na części, szkodliwe dla środowiska związki mogą ulecieć do atmosfery.
Obowiązek zbierania zużytego sprzętu został przerzucony na sklepy sprzedające sprzęt RTV i AGD oraz gminy lub przedsiębiorców odbierających odpady komunalne w gminach.
W przepisach sklepy czy hurtownie określone są jako podmioty zbierające zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Ich obowiązki polegają na tym, że w momencie, gdy klient kupuje np. nowy telewizor i chce się pozbyć starego, sklep musi nieodpłatnie odebrać zużyty odbiornik. Nie odbierze jednak starej pralki, gdy klient kupuje lodówkę.
Choć teoretycznie nie powinno się za tę usługę płacić, sklepy doliczają sobie opłatę za transport. – Jeżeli ktoś kupuje u nas nowy sprzęt, to oczywiście odbierzemy w zamian stary. Jeśli nasz pracownik odbiera np. starą lodówkę, to doliczamy opłatę w wysokości 49 zł. Generalnie cena zależy od wielkości sprzętu. Jednak, gdy dostarczymy go osobiście, usługa jest darmowa – wyjaśnia pracownica RTV Euro AGD.
A jeśli mamy stary telewizor, który chcemy po prostu wyrzucić, nie kupując nowego? Obowiązek odbierania zużytego sprzętu mają gminne firmy zajmujące się odbieraniem odpadów lub przedsiębiorcy posiadający na to zezwolenie. W przypadku Jeleniej Góry to Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej.
Ewa Tomera, naczelnik wydziału ochrony środowiska i rolnictwa urzędu wyjaśnia, że w tej chwili przygotowany jest już projekt regulaminu o utrzymaniu czystości i porządku na terenie miasta.
Znajduje się w nim również zapis dotyczący utylizowania przeterminowanych leków i zużytego sprzętu RTV.
– Prowadzimy rozmowy z Izbą Aptekarską, aby wskazać apteki, w których znajdą się specjalne pojemniki zakupione przez miasto. W mieście powstaną też punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów. Będzie można zostawić w nich stary sprzęt elektroniczny i elektryczny, który nie powinien trafić na śmietnik. Jesienią projekt regulaminu powinien zostać uchwalony. Na jego podstawie podejmiemy dalsze działania – wyjaśnia Ewa Tomera.
Póki co, takich punktów na terenie miasta nie ma, więc problematyczne sprzęty i leki, pozostaje trzymać w domu.
