Polscy terroryści. Wojciech Lada
Poprawność polityczna wymaga, aby mówić o nich rewolucjoniści, ale słowo terroryzm bardziej odzwierciedla stan faktyczny: „połowa 1906 roku – najgorętszy moment chaotycznego pasma przemocy, które chyba tylko dla historycznej formalności nazywa się rewolucją 1905-1907 – i takie wydarzenia jak spadające z okien bomby należały raczej do rutyny dnia codziennego niż do poważniejszych osobliwości. Tylko w tym roku Polacy dokonali 1245 zamachów terrorystycznych, z czego połowę na instytucje rządowe, pozostałe zaś na wybranych przedstawicieli carskiego aparatu władzy. Znaczy to tyle, że statystycznie każdego dnia tego roku miały miejsce co najmniej trzy zamachy.” Niewiarygodne. Pikanterii sprawie dodaje skład osobowy bojówek: w słynnej Akcji pod Bezdanami biorą udział przyszli polscy premierzy: Tomasz Arciszewski, Walery Sławek, Aleksander Prystor, no i oczywiście Józef Piłsudski, któremu zdobyte wtedy ruble umożliwiły wyjazd do Galicji i rozpoczęcie prac nad rozwojem Związku Walki Czynnej, czyli przyszłych Legionów. Umiejętności członków Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej najlepiej oddaje legendarna Akcja pod Rogowem. 8 listopada 1906 roku. Pociąg minął Koluszki i stanął na stacyjce w Rogowie. Odgłos tłuczonego szkła, niewielka paczuszka, eksplozja, krótka strzelanina. Wszystko działo się jednocześnie i trwało 18 minut. Żadnych strat własnych: nikt nie został ranny, nikt nie został aresztowany, wszyscy stawili się rano do pracy, a w prasie ukazało się pokwitowanie przejęcia 37 tysięcy rubli przez PPS. Doskonale zsynchronizowana akcja wojskowa przeprowadzona przez świetnie wyszkolonych komandosów – tak byśmy dzisiaj powiedzieli. I jeszcze kobiety. Faustyna Morzycka, czyli wiejska nauczycielka sportretowana przez Stefana Żeromskiego w „Siłaczce”, to spiskowiec na pełny etat, uczestniczka kursu rzucania bomb dla kobiet, brała udział w zamachu na generała Uthoffa. Popełniła samobójstwo. Aleksandra Szczerbińska, późniejsza Piłsudska – kieruje dystrybucją broni, bomb i amunicji. Nawet w takiej sytuacji panie nie zapomniały o modzie, która bardzo sprzyjała przenoszeniu uzbrojenia: „ kobieta w długiej sukni mogła swobodnie wieźć dwa lub trzy mauzery przywiązane do ciała wzdłuż nóg. Rewolwery i amunicję zaszywano w szerokie pasy, które kładło się pod ubranie. Dynamit doskonale nadawał się do gorsetu.” Trzeba przyznać, że głośne postacie II RP miały nie lada fantazję w młodości. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (KH)
Rocznik Jeleniogórski 2018
2018 jest rokiem wielu okrągłych rocznic zawiązanych działalnością wielu jeleniogórskich towarzystw i instytucji. Sam Rocznik doczekał się w tym roku 50 numeru. Redaktorzy Rocznika skrupulatnie przypomnieli o jubileuszach Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry, Uniwersytetu Ekonomicznego w Jeleniej Górze, Turystycznej Giełdy Piosenki Studenckiej w Szklarskiej Poręby, Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego i Western City. Oczywiste jest, że najistotniejszą rocznicą tego roku jest jednak 100-lecie odzyskania przez Polskę Niepodległości. W latach 1914 - 1918 roku Jelenia Góra należała do państwa pruskiego, okoliczne tereny znajdują się w rekach bogatych kupców i rodu Schaffgotschów, w zdroju leczono rannych żołnierzy niemieckich a kościelne dzwony przetopiono na potrzeby wojska. Po 1945 roku na Ziemie Odzyskane zaczęła napływać ludność polska, do Jeleniej Góry trafili między innymi uczestnicy walk o Niepodległość. Kim byli, skąd przybyli i na jakich frontach walczyli? Warto poznać biografie osób, które przyczyniły się do odzyskania przez Polskę Niepodległości. Już niedługo będzie okazja spotkania z autorami artykułów z najnowszego Rocznika Jeleniogórskiego. Zapraszamy do Książnicy Karkonoskiej 20 listopada o godzinie 17:00 do sali konferencyjnej przy ul. Bankowej 27. Rocznik Jeleniogórski dostępny jest w zbiorach regionalnych Książnicy Karkonoskiej. (JJ)
Ps. W 50. numerze Rocznika jeleniogórskiego znalazły się również artykuły o karkonoskich pejzażystach, o jeleniogórskim rabinie, ostatniej właścicielce cieplickiego pałacu, Józefie Gielniaku, karkonoskim ruchu literackim, zbiorach Schaffgotschów, jeleniogórskich archiwaliach, syjonistach i tramwajach, oraz tradycyjnie recenzje książek regionalnych, wspomnienia o osobach, które odeszły, sprawozdania i kronika 2017 roku. (JJ)
Walka o wolność. 10 opowiadań z czasów rozbiorów
To czwarta książka z serii Zdarzyło się w Polsce. W pięciu tomach współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, ukazali węzłowe punkty polskich dziejów widziane oczami zwyczajnych ludzi: mieszkańców miast, dworów i wsi – naszych przodków. Za ich sprawą czytelnik Walki o wolność przeniesie się w czasy, gdy Polska została wymazana z mapy Europy, lecz wciąż żyła w sercach ludzi, będzie towarzyszył Napoleońskim żołnierzom, powstańcom styczniowym i rewolucjonistom. Zobaczy Adama Mickiewicza piszącego Dziady i Marię Skłodowską walczącą o prawo do edukacji kobiet. Książki z serii „ A to historia!” dedykujemy tym, którzy cenią i lubią historię, oraz tym, którzy… za nią nie przepadają! Dzięki nim przekonają się, że historia polski jest barwna i ciekawa, pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji i trzymających w napięciu, dramatycznych wydarzeń. Zapraszamy! Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej (AJ)
Polska odwraca oczy - Justyna Kopińska; czyta: Krystyna Czubówna
To reportaż ukazujący gorzki i poruszający obraz Polski. Przerażające fakty, prawdziwe historie, które brzmią tak nierealnie i tak odlegle, a miały miejsce niedawno.
Jest to zbiór relacji, a każda z nich to prawdziwa eksplozja w umyśle czytelnika. Szesnaście reportaży napisanych piękną polszczyzną, każdy z nich jest zamkniętą formą, a czy sprawy w nich poruszane są zamknięte? Znajdziemy tu historie, którymi żył cały kraj, jak maltretowanie nastoletnich pacjentów szpitala psychiatrycznego czy wychowanków ośrodka prowadzonego przez siostry zakonne, prezydenta Zduńskiej Woli wymuszającego haracze, sprawę ,,wampira „z Gliwic, itd. Wszystkie te sprawy łączą pobicia, gwałty, tajemnicze zniknięcia i morderstwa, problemy psychiczne, zniewalający urok przestępców, śmiesznie niskie kary za poważne przestępstwa, znieczulica i lekceważąca postawa policji, prokuratury, lekarzy czy wychowawców, chęć osiągnięcia korzyści i strach. Brawo dla autorki książki Justyny Kopińskiej za odwagę w podejmowaniu trudnych tematów. Za wnikliwość, dociekliwość w przedstawieniu spraw. Za dążenie do ich wyjaśnienia. Za dziesiątki przeprowadzonych rozmów ze świadkami, biegłymi, poszkodowanymi. Miejmy nadzieję, że nagłośnienie takich sytuacji przyczynią się do normalności, abyśmy w naszym kraju czuli się bezpiecznie.
Tę książkę trzeba przeczytać koniecznie! Audiobook dostępny w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (AS)
