Uczestników spotkania przywitała gospodyni obiektu, dyrektor Książnicy Karkonoskiej, Danuta Sawicz, a Jan Swatowski przedstawił szczegółowy program tego bogatego w działania dnia: podsumowanie dziesięciu edycji konkursu dla gimnazjalistów i licealistów „Ocalić od zapomnienia”, wykład prof. dra hab. Grzegorza Hryciuka z Uniwersytetu Wrocławskiego, historyka, specjalizującego się w historii Europy Wschodniej, stosunkach polsko-ukraińskich w XX w. W dalszej części organizatorzy zaplanowali wernisaż wystawy fotograficznej „Lwów – skansen na Kajzerwaldzie” oraz prezentację książki „Rzeczpospolita Obojga Narodów za czasów Augusta III”.
Jedną z form edukacji historycznej młodzieży – powiedział Jan Swatowski – jest prezentowanie ludzi niezwykłych – bohaterów, ale także ludzi przeciętnych, którzy w trudnych czasach historycznych potrafili utrzymać swoją tożsamość narodową. Wychowanie w prawdzie historycznej można osiągnąć także poprzez organizację atrakcyjnych konkursów dla młodych ludzi. Konkurs „Ocalić od zapomnienia” narodził się w roku 2007, a już w następnym miał dwie edycje. W kolejnych latach miał swoje dalsze realizacje. Jego celem było pokazanie wszystkich aspektów życia Polaków na Kresach, zesłaniu na Sybir czy podczas pobytu w sowieckich łagrach. Uczniowie przystępujący do konkursu realizowali tematykę tę poprzez wywiad, reportaż, kronikę, list oraz inne formy literackie.
Przez dziesięć lat nadesłano 81 prac, które bardzo często zawierały duży ładunek emocjonalny. Dzięki przychylności dyrektorów gimnazjów – kontynuował Jan Swatowski – udało się zainteresować i zaangażować młodych ludzi z Gimnazjum 4 i 1 w Jeleniej Górze, Publicznego Gimnazjum w Piechowicach i Jeżowie, Gimnazjum przy Szkole 707 oraz w Łomnicy, a także Gimnazjum przy ZSO nr 1 w Jeleniej Górze. Spośród placówek ponadgimnazjalnych należy wymienić ZSO nr 1 w Jeleniej Górze, ZSLiT w Piechowicach, LO 3, LO 2, „Mechanik” „Handlówkę” oraz LO w Kowarach i Szklarskiej Porębie. Najciekawsze prace każdej edycji zostały włączone do zbiorów Jeleniogórskiej Biblioteki Cyfrowej. Na uwagę zasługuje fakt, że aż ośmiu laureatów pierwszych miejsc przygotowała Urszula Kozłowska, nauczycielka z ZSOiT w Jeleniej Górze.
Jan Swatowski podsumowując dziesięcioletni projekt podkreślił, że organizatorzy dostrzegają celowość takich działań edukacyjnych. Przyczyniają się one do promowania sylwetek ludzi niezłomnych, poznawania swoich korzeni i tożsamości. Prace najczęściej wzbogacone były o materiał faktograficzny, zatem zyskały wartość dokumentu. Jedną z osób, które podzieliły się z młodzieżą swoim niezwykłym życiem była obecna w auli Książnicy Karkonoskiej pani Maria Goraczewska, Kresowianka.
Pierwszą część spotkania zamykał wykład prof. dra hab. Grzegorza Hryciuka „Genezy konfliktu polsko-ukraińskiego 1939-1945”. Historycy mają dostęp do dużej liczby różnorodnych materiałów archiwalnych dokumentujących zbrodnie nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej. Wartościowe są źródła z archiwów państwowych Ukrainy, a jeszcze więcej o tych mrocznych czasach i przyczynach eskalacji konfliktu mówią archiwa służby bezpieczeństwa, zawierające akta śledcze i procesowe przeciwko działaczom UPA. Pozwalają one prześledzić mechanizmy myślenia nacjonalistów ukraińskich przeciw Polakom. Wykładowca obalił mit arkadyjskiego współdziałania i współżycia nacji polskiej i ukraińskiej do 1939 roku. Świadczą o tym na przykład sprawozdania policji, starostów, pokazujące nieustanne zaognienie relacji polsko-ukraińskich. W okresie II Rzeczypospolitej uwypukla się polska polityka wobec wschodnich mniejszości narodowych, które nasz kraj uznawały za okupanta. Na przełomie XIX i XX wieku tworzą się procesy narodowotwórcze, które spowodowały, że Ukraińcy zauważyli swoją odrębność i w konsekwencji zapragnęli niepodległości. Wykorzystał te pragnienia Bandera, który czerpał również wzory z nacjonalizmu włoskiego i ustaszów chorwackich. Namiastką państwa ukraińskiego, która nie zaspokajała apetytów nacjonalistów ukraińskich, była w czasach ZSRR Republika Ukraińska.
Kolejnym punktem programu obchodów Tygodnia Kultury Lwowskiej i Kresowej był wernisaż wystawy fotografii „Lwów – skansen na Kajzerwaldzie”. Na zakończenie wtorkowych wydarzeń w Książnicy Karkonoskiej odbyło się spotkanie ze Stanisławem Firsztem, dyrektorem Muzeum Przyrodniczego, który zaprezentował nową publikację, wydaną przez Wydawnictwo AD REM przy współudziale Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz Muzeum Przyrodniczego.
