Chodzi o ulicę marszałka Józefa Piłsudskiego, jeden z najdłuższych traktów w centrum. W XVIII stuleciu rozciągały się tu podmiejskie ogrody sąsiadujące z pastwiskami sięgającymi aż do obecnej al. Wojska Polskiego i wyżej. Najpewniej pierwsze zabudowania należały do miejscowych pasterzy, którzy zajmowali się wypasem bydła, stąd pierwszym wzmiankowanym w źródłach mianem tej ulicy jest Hirtenstrasse (ulica Pasterska).
Później – w miarę ekspansji miasta – trakt ten w części od dzisiejszej ulicy Bankowej po ul. Sudecką – nazwano Schmidebergerstrasse (ulica Kowarska). Aktualny wlot ul. Piłsudskiego w ul. Bankową nazywał się z kolei Katolische Ring, a to z powodu znajdującej się tam szkoły katolickiej.
Najdłużej przed 1945 rokiem obowiązywała nazwa Schuetzen Gasse i Schuetzenstrasse (ulica Strzelecka). Powód: w pobliżu mieściło się bractwo kurkowe, którego członkowie korzystali ze strzelnicy znajdującej się w miejscu, gdzie w 1904 roku wzniesiono budynek teatru. Do 28 maja 1948 roku na szyldach widniała nazwa: ulica Strzelecka, będąca dosłownym tłumaczeniem niemieckiego odpowiednika. Później – decyzją Miejskiej Rady Narodowej – trakt nazwano ulicą 22 Lipca na pamiątkę dnia uchwalenia Manifestu PKWN i święta narodowego Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.
18 lutego 1993 roku Rada Miasta Jeleniej Góry ogólną uchwałą zniosła z szyldów nazwy kojarzące się z okresem PRL i tak patronem naszej „bohaterki” został marszałek Józef Piłsudski, polityk, mąż stanu, działacz niepodległościowy, naczelnik państwa w 1918 roku i zwycięski dowódca w wojnie polsko-bolszewickiej.
Przy ulicy Piłsudskiego zachowała się zabudowa z różnych epok, co świetnie ilustruje rozwój miasta. Obok imponujących kamienic czynszowych (choćby na rogu skrzyżowania z ul. Sudecką), istnieje relikt skromnej, XIX-wiecznej przedmiejskiej architektury. To charakterystyczny domek z cukiernią na parterze, gdzie – przez wiele lat – działał wielobranżowy sklepik zwany potocznie „u sióstr”. Można tam było nabyć zarówno słodycze (świetne pączki) jak i żurek na litry, warzywa i inne wiktuały.
Przy ul. Piłsudskiego mieści się także siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej oraz Filharmonii Dolnośląskiej. Ta instytucja zaczynała od skromnej sali koncertowej oddanej do użytku w latach 70. XX wieku przy najmniej zagospodarowanej części traktu. Tu wiele gruntów nie doczekało się zwartej zabudowy do dziś. Innym charakterystycznym budynkiem jest aktualny akademik „Sublokator” należący do Politechniki Wrocławskiej. Przed 1945 rokiem mieścił się tam szpital psychiatryczny, a ta część ulicy praktycznie nie zmieniła się przez szereg dziesięcioleci.
Innym rozpoznawalnym przez wielu jest budynek Zespołu Szkół Ekonomiczno-Turystycznych. W latach 70. XX wieku placówka została rozbudowana, ale pierwotnie mieściła się w dawnym gmachu szkoły ewangelickiej, który w latach I wojny światowej służył jako szpital wojskowy. Z kolei Przedszkole nr 2 mieści się w dawnym klasztorze, dawnej siedzibie jednego z żeńskich zgromadzeń zakonnych. O przeszłości tego budynku świadczy monstrancja, która do dziś zachowała się w zwieńczeniu gmachu.
Niechlubną wizytówką ulicy pozostaje zrujnowana siedziba dawnego kina „Turysta” i pracowni Młodzieżowego Domu Kultury. Pochodzący z drugiej połowy XIX wieku gmach, gdzie przed laty mieścił się zajazd i sala koncertowa, został sprzedany, ale nie wpłynęło to pozytywnie na kondycję budowli. Z roku na rok jest gorzej, a chętnych na nabycie zabytku nie ma. Jego renowacja wymaga wielomilionowych nakładów.
W bezpośrednim sąsiedztwie tego budynku zachowała się dawna przedmiejska zabudowa ulicy Strzeleckiej. Jednopiętrowe domy częściowo wyremontowano. Świadczą one, jak wyglądało miasto przed epoką boomu budowlanego z przełomu XIX i XX wieku.
