Rozmowa z dr n. med. Mikołajem Karmowskim, kierownikiem Centrum Ginekologii laparoskopowej i Leczenia Endometriozy KCM
Co to jest endometrioza i jakie są współczesne możliwości jej terapii?
Fizjologicznie w jamie macicy błona śluzowa w miarę cyklu miesięcznego ulega wzrostowi, następnie obrzękowi z rozpulchnieniem aż do jej rozpadu, po którym następuje krwawienie miesięczne. Inaczej dzieje się w endometriozie: komórki endometrium, występujące poza ich naturalnym miejscem czyli poza jamą macicy, podlegają zmianom i reagują na bodźce hormonalne tak samo jak komórki w prawidłowej lokalizacji. W związku z powyższym w okresie przedmiesiączkowym wskutek rozrostu komórek endometrium w ograniczonej przestrzeni i wskutek gromadzenia się krwi, która nie może być wydalona dochodzi do powiększenia ogniska - czyli skupiska endometriozy - z objawami ucisku na otaczające tkanki. W obrębie tych zmian dochodzi do miejscowego stanu zapalnego oraz utworzenia zrostów. Prowadzi to do powstania dokuczliwych dolegliwości bólowych, które są najsilniejsze w czasie poprzedzającym miesiączkę i podczas miesiączki.
Kogo dotyczy ta choroba i jak ja zdiagnozować?
Endometrioza – jest nazywana „plagą młodych kobiet”. Wystepuje bowiem u 7–15% miesiączkujących kobiet.
Rzeczywista częstość występowania endometriozy jest jednak nieznana - wynika to z tego, że jedyną wiarygodną metodą diagnostyczną jest zabieg operacyjny z badaniem histopatologicznym.
Laparoskopia jest obecnie uznawana za „złoty standard” w diagnostyce endometriozy.
Zaleca się wykonanie badanie histologicznego wszystkich pobieranych lub usuwanych tkanek w celu postawienia jednoczesnego rozpoznania. Na podstawie badania palpacyjnego, oraz badania USG doświadczeni w diagnozowaniu endometriozy ginekolodzy, przy typowych dolegliwościach, mogą postawić jedynie wstępne rozpoznanie, rozszerzając ewentualnie diagnostykę o badania rezonansu magnetycznego.
Większość danych wskazuje, że endometrioza występuje u 50-80 % kobiet z przewlekłym bólem w miednicy i u 35-50 % kobiet z zaburzeniami płodności.
• Szacuje się, że na świecie choruje około 180 milionów kobiet ,w tym zachorowalność w Polsce może dotyczyć nawet miliona kobiet!
• Średni wiek, w którym rozpoznawana jest endometrioza klasuje się pomiędzy 25 a 30 r.ż
• Endometrioza rzadko występuje u dziewczynek przed pierwszą miesiączką, lecz można ją stwierdzić u 50 % nastolatek z bólem w obrębie miednicy mniejszej
Jaki jest przebieg choroby? Jakie są główne objawy?
Choroba rozwija się powoli, a przebiega często ze skąpymi objawami chorobowymi lub bezobjawowo. Zaczyna zwracać uwagę chorej z uwagi na dolegliwości bólowe : ból podczas współżycia, zaburzenia cyklu miesięcznego, silne bole przy miesiączce . Z czasem może być odpowiedzialna za problemy z zajściem w ciążę, doprowadzając do niedrożności jajowodów i bezpłodności. Zależnie od umiejscowienia ognisk endometriozy, objawem może być tez krwiomocz i krwawienia z przewodu pokarmowego
Za jakie dolegliwości młodych kobiet może być odpowiedzialna endometrioza ?
Objawy choroby są zróżnicowane, zależnie od lokalizacji endometriozy:
1. Endometrioza zlokalizowana w macicy
• Bolesne miesiączki
- wzrost natężenia bolesności podczas miesiączkowania w porównaniu do poprzednich cykli
- bóle rozpoczynające się na kilka dni przed spodziewaną miesiączką, w jej trakcie a często utrzymujące się po zakończeniu krwawienia
- ból często zlokalizowany jest głęboko w miednicy, o charakterze tępym
- ból może promieniować do okolicy krzyżowej i ud
- ból może wiązać się z uczuciem parcia na stolec, z nudnościami i epizodami biegunki
• bóle międzymiesiączkowe
• obfite, często przedłużone miesiączki
2. Endometrioza okolicy przegrody odbytniczo-pochwowej
• ból podczas stosunku
- występuje zwykle jako nowa dolegliwość
- najsilniejszy po miesiączce i podczas głębokiej penetracji członka
3. Endometrioza głęboko naciekająca miednicy mniejszej
• ogniska endometriozy niszczą tkanki leżące powierzchownie ,następnie doprowadzają do odsłonięcia i drażnienia przebiegających w ich sąsiedztwie nerwów
4. Endometrioza pęcherza moczowego
• w okresie okołomiesiączkowym dokuczliwe skurcze pęcherza z uczuciem parcia na mocz
• krwinko-lub krwiomocz
Jakie są skutki nie rozpoznanej i nie leczonej endometriozy?
Przede wszystkim znaczne obniżenie komfortu życia – silne dolegliwości bólowe, trudności z współżyciem z partnerem, depresja, obniżenie płodności lub niepłodność, zaburzenia funkcjonalne pęcherza i jelita, aż do niedrożności włącznie.
Należy podkreślić, ze choroba ta większości przypadków pozostaje niestety nierozpoznana.
Jakie są sposoby leczenia?
Stosowane są metody farmakologiczne, chirurgiczne oraz skojarzone (obie metody). Wybór sposobu leczenia dokonywany jest indywidualne-uzależniony głównie od doświadczenia lekarza oraz stopnia współpracy pacjentki. Istotnym czynnikiem warunkującym wybór metody są plany macierzyńskie leczonej kobiety.
Czy leczenie farmakologiczne jest wystarczająco skuteczne?
Leczenie zachowawcze ma na celu obniżenie produkcji hormonów jajnika do takiego poziomu, w którym następuje zatrzymanie miesiączkowania, a więc także zahamowanie wzrostu skupisk endometriozy w nieprawidłowych lokalizacjach. Objawy choroby mogą się jednak pojawić ponownie po zaprzestaniu terapii.
Kiedy należy stosować leczenie chirurgiczne?
Do wskazań do leczenia operacyjnego endometriozy zalicza się ból w obrębie miednicy mniejszej, niepłodność w przebiegu endometriozy, tzw. endometrioza głęboko naciekająca oraz torbiele endometrialne jajników
Prawidłowo przeprowadzona interwencja chirurgiczna powinna zmniejszyć dolegliwości bólowe oraz poprawić płodność pacjentki
Różnorodność postaci endometriozy oraz jej umiejscowienia sprawia że doszczętne usunięcie ognisk jest w wielu przypadkach trudne i wymaga dużego doświadczenia operatora .
Usunięcie ognisk endometriotycznych może być nawet trudniejsze niż w przypadkach chorób onkologicznych. Dotyczy to szczególnie głębokiej postaci endometriozy obejmującej jelito grube, moczowody, pęcherz moczowy i naczynia krwionośne (tętnice maciczne) lub znajdującej się w pobliżu tych narządów. Dlatego też interwencje te powinny być przeprowadzone w specjalistycznych ośrodkach przez doświadczonych lekarzy. Niedostateczne wycięcie ognisk endometriozy jest częstą przyczyną utrzymywania się objawów lub nawrotów choroby.
Metodą z wyboru jest laparoskopia, interwencja względnie bezpieczna, dobrze tolerowana przez pacjentki. Laparoskopia (w porównaniu z laparotomią) wiąże się z krótszym pobytem w szpitalu, mniejszym odsetkiem powikłań.
Jeśli masz diagnozowaną tą chorobę i szukasz pomocy lub cierpisz na wymienione dolegliwości, zapraszamy na konsultację do KCM – Centrum Leczenia Endometriozy i Ginekologii Laparoskopowej
Konsultacji udziela – kierownik centrum Dr n.med. Mikołaj Karmowski
Zapraszamy na konsultacje dotyczące endometriozy z dr n. med. Mikołajem Karmowskim.
Chętnie odpowiemy na Państwa pytania.
KCM Clinic S.A.
ul. Bankowa 5-7
58-500 Jelenia Góra
tel.: +48 75-611-2222 +48513059680
e-mail: rejestracja@kcmclinic.pl
