Między rokiem 1990 a 2021 pozyskanie drewna w Polsce wzrosło aż o 140%! O tyle więcej ścinanych jest drzew. Jednocześnie na ochronę przyrody Lasy Państwowe przeznaczają jedynie ok. 1 % przychodów. To bardzo mało!
- Niepokoi nas, że najcenniejsze obszary leśne w Polsce nie są chronione w wystarczający sposób - mówią aktywiści z WWF Polska (World Wide Fund for Nature, w tłum. na język polski Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody).
Dlatego po raz kolejny zorganizowano akcję w której mogą wziąć udział wszyscy Polacy. Pod petycją podpisało się już 27 tys. osób. Możesz być kolejną.
- W liście do dyrektora Lasów Państwowych wspólnie apelujmy wyłączenie z gospodarki leśnej najcenniejszych przyrodniczo obszarów, objęcie uznawaną na całym świecie certyfikacją FSC wszystkich lasów zarządzanych przez Lasy Państwowe, a także o wspieranie roli lasów w ochronie klimatu m.in. poprzez nawadnianie i ochronę torfowisk - wyjaśniają inicjatorzy akcji z WWF.
Petycję można podpisać TUTAJ.
Poniżej pełna treść listu (śródtytuły pochodzą od redakcji):
Eksploatacja polskich lasów stale rośnie. Między rokiem 1990 a 2021 pozyskanie drewna w polskich lasach wzrosło aż o 140%. Tymczasem, chociaż w 2022 r. Lasy Państwowe odnotowały rekordowe przychody w wysokości 15 mld zł, czyli o 50% więcej niż w 2021 r., na ochronę leśnej przyrody wydano zaledwie 0,4 % przychodów. Niepokojące jest, że udział środków przeznaczonych na ochronę przyrody zmniejszył się nawet względem 2021 r., kiedy to stanowił tylko 0,5% przychodów.
Alarmujący trend
Trend ten jest tym bardziej alarmujący, zważywszy na pogarszający się stan prawie 40% chronionych leśnych siedlisk przyrodniczych Natura 2000. Co więcej, stan zachowania chronionych leśnych siedlisk przyrodniczych w większości oceniany jest jako niewłaściwy lub zły. W stanie dobrym jest tylko 24 % siedlisk. W porównaniu do średniej UE chronione leśne siedliska przyrodnicze są w gorszym stanie i więcej z nich ulega degradacji. Mamy obawę, że najcenniejsze obszary leśne w Polsce nie są chronione w wystarczający sposób.
Nieposzanowanie własnych przepisów
W warunkach polskich to właśnie stare, dojrzałe lasy są najbardziej złożonymi ekosystemami lądowymi i występuje tam największe łączne bogactwo gatunków ze wszystkich grup systematycznych, powiązanych między sobą skomplikowanymi zależnościami4. Stare lasy są również ogromnym magazynem węgla co ma znaczącą korzyść dla klimatu. Nie bez przyczyny spośród pięciu celów, jakie w ustawie o lasach stawiane są zrównoważonej gospodarce leśnej, aż cztery z nich (i to wymienione w pierwszej kolejności!) odnoszą się do zachowania i ochrony lasów, ich różnorodnej przyrody, wód, gleb i korzystnego wpływu na klimat.
Potrzeba chronić dwa razy więcej
Pełna realizacja wymienionych celów wymaga ścisłej ochrony lasów. Tymczasem na koniec 2019 r. tylko 7,5% lasów zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe jest wyłączonych z pozyskania drewna. W naszej opinii, należy wyłączyć z użytkowania co najmniej 20% lasów zarządzanych przez PGL LP, aby zachować priorytety prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej, przyjaznej dla człowieka, klimatu i przyrody.
Liczba lasów spada
Równocześnie od listopada 2022 r. do maja 2023 r. powierzchnia lasów certyfikowanych w systemie FSC zmniejszyła się w Polsce o 30%. Certyfikat ten jest sygnałem, że gospodarka leśna prowadzona jest w sposób jak najbardziej zrównoważony, z dbałością o różnorodność biologiczną, potrzeby społeczne i ekonomiczne. Wycofywanie się Lasów Państwowych z certyfikacji FSC budzi duże zaniepokojenie nie tylko ze względów przyrodniczych. Ma to też silny wpływ na przemysł drzewny, który stanowi aż 6,5% krajowego PKB. Przedstawiciele tej branży wielokrotnie już apelowali do Państwa, że certyfikat FSC jest wymagany przez odbiorców eksportowanych materiałów i jest niezbędny, by przemysł ten mógł się rozwijać.
Konieczny certyfikat
Tymczasem zagrożenie środowiska leśnego w Polsce należy do najwyższych w Europie. Zmiana klimatu dotyka lasy, w 2021 r. wśród negatywnych zjawisk pogodowych o zasięgu krajowym jedną z najbardziej dotkliwych dla lasów była susza. W drzewostanach w wieku powyżej 20 lat, zarządzanych przez Lasy Państwowe, odnotowano 35,6 tys. ha drzewostanów istotnie uszkodzonych przez zakłócenia stosunków wodnych - głównie suszę. Jednocześnie szacuje się, że 85% wszystkich torfowisk na terenach leśnych jest osuszonych. To aż 294 tys. ha obszarów o dużych walorach przyrodniczych, a jednocześnie o ogromnym potencjale retencji wody i magazynowania węgla.
Kluczowa woda
Całkowite emisje gazów cieplarnianych z odwodnionych torfowisk we wszystkich polskich lasach szacuje się na 3,6 Mt ekw. CO2, a potencjał redukcji emisji, które można osiągnąć w skali Polski zabagniając osuszone torfowiska leśne, wynosi ok. 2,5 Mt ekw. CO213. Odtwarzanie torfowisk na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe, głównie poprzez ich nawadnianie, to naszym zdaniem jedno z kluczowych i pilnych działań. Dbałość o zatrzymywanie wody w miejscu, w którym ona opada, a także ochrona i odtwarzanie poprzez nawodnienie leśnych terenów podmokłych – jest najtańszym sposobem na co najmniej utrzymanie, a nawet wzrost potencjału akumulacyjnego lasu oraz jego ochronę przed skutkami suszy14.
Dlatego zwracamy się do Pana z apelem o podjęcie pilnych działań dla poprawy stanu polskich lasów, w szczególności poprzez:
- wyłączenie z gospodarki leśnej 20% obszaru powierzchni lasów zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe, w tym w szczególności starych lasów15 oraz terenów podmokłych (szczególnie łęgów i olsów)
- objęcie certyfikacją FSC wszystkich lasów zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe
- czynną ochronę klimatu i zasobów wód poprzez nawodnienie i utrzymanie odpowiednich stosunków wodnych na wszystkich torfowiskach z zarządzie PGL LP
