Czwartek, 26 grudnia
Imieniny: Dionizego, Szczepana
Czytających: 8643
Zalogowanych: 33
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

JELENIA GÓRA: Pamiętali o cmentarzu żydowskim

Poniedziałek, 2 listopada 2009, 16:10
Aktualizacja: Wtorek, 3 listopada 2009, 7:56
Autor: TEJO
JELENIA GÓRA: Pamiętali o cmentarzu żydowskim
Fot. TEJO
Pozostałości nagrobków na jedynym w mieście zlikwidowanym w 1974 roku kirkucie (a właściwie jego resztkach) zostały przyozdobione z okazji obchodzonych przez chrześcijan Święta Zmarłych i Dnia Zadusznego.Cmentarz dla osób narodowości żydowskiej istniał w Jeleniej Górze niecałe sto lat

Pod koniec XIX wieku w stolicy Karkonoszy mieszkało 450 Żydów, zaś 70 lat wcześniej były to zaledwie 33 osoby. W poprzednim stuleciu liczebność gminy żydowskiej zaczęła maleć. Jej członkowie emigrowali za ocean, a wraz z nasileniem się terroru i prześladowań hitlerowskich, byli eliminowani. Na początku lat 30. XX stulecia zameldowanych w Jeleniej Górze było 184 osób narodowości żydowskiej.

Najbardziej bolesnym w skutkach wydarzeniem była dla jeleniogórskich Żydów tzw. „Noc Kryształowa”, z 9 na 10 listopada 1938 roku. Wówczas bojówki nazistów zniszczyły synagogę, która znajdowała się przy Priesterstrasse (dziś Kopernika), sprofanowały cmentarz, splądrowały żydowskie sklepy i zabiły trzy osoby. Żydom odebrano także kilka większych placówek, między innymi, dom handlowy przy ul. Długiej.

W dniu wybuchu II Wojny Światowej w mieście pozostało ledwie około 70 mieszkańców żydowskiego pochodzenia. Większość z nich nie przeżyła Holokaustu – zostali deportowani do gett i obozów zagłady. Po wojnie gminy żydowskiej – mimo starań – nie udało się odtworzyć.

Judaików w stolicy Karkonoszy zachowało się bardzo niewiele: dom (dzisiejsza piekarnia) przy ul. Paderewskiego, dawna bursa (ul. Głowackiego) i resztki cmentarza. Warto wiedzieć, że w naszym mieście były dwa kirkuty. Po jednym nie zachowało się już nic. Zlokalizowano go na obszarze blisko tzw. skałek i ulic Studenckiej oraz Nowowiejskiej. Drugi powstał w 1879 roku przy wyjeździe z Jeleniej Góry blisko Schmiedebergerstrasse (Sudeckiej). Ostatnie pochówki odbyły się tu po wojnie. Później cmentarz zaczął niszczeć, aż w końcu go zlikwidowano – burząc kaplicę pogrzebową – pozostawiając jedynie resztki nagrobków. Zachowała się także lipowa aleja. Część cmentarza przykryto parkingiem przy pobliskim hotelu Mercure.

Decyzja z 1974 roku nie była przemyślana: miasto straciło interesujące miejsce pamięci. Nie zyskało nic – może poza wątpliwą sławą deptania tejże właśnie pamięci – która – szczególnie dziś – jest otoczona troską. Dlatego na pochwałę zasługuje gest osób, które posprzątały teren dawnego cmentarza a na resztkach nagrobków ustawiły znicze i położyły świerkowe gałązki.

Żydzi nie obchodzą święta zmarłych w znanym nam wymiarze. Okazją do wspominania tych, którzy odeszli, jest ich rocznica śmierci. Kiedy dotyczy ona słynnych rabinów i cadyków, umieszcza się na ich grobach karteczki z prośbami o wstawiennictwo.

Czytaj również

Sonda

Czy w Wigilię będziesz miał(a) na stole 12 potraw?

Oddanych
głosów
708
Tak
22%
Nie wiem, nie liczę; może być 7 albo 15
78%
 
Głos ulicy
Do Jeleniej Góry przyjechaliśmy znad morza
 
Warto wiedzieć
Stanowski i Mazurek kłamali i szkalowali reporterów
 
Rozmowy Jelonki
Zielone pogranicze
 
112
Kolizja z Teslą
 
Aktualności
Życzenia od Prezydenta Polski
 
Aktualności
Hotel Sanssouci w Karpaczu ma ruszyć wiosną
 
Jelenia Góra - KARR
Życzenia Świąteczne od KARR S.A.

Jedzenie na telefon

Copyright © 2002-2024 Highlander's Group