Ta cykliczna impreza została wymyślona 52 lata temu przez uhonorowanego godnością Członka Honorowego PTTK Teofila Ligenzę vel Ozimka. Początki nie należały do łatwych. Nie było wówczas wszechobecnego dzisiaj Internetu czy innych dostępnych komunikatorów. Informacje o kolejnych wycieczkach były podawane za pośrednictwem tygodnika „Nowiny Jeleniogórskie”. Dzisiaj oczywiście także komunikaty o rajdzie zamieszczane są w tym tygodniku. Jednak teraz turyści o trasach kolejnych wycieczek dowiadują się niemal natychmiast po ich ułożeniu.
Co się zmieniło przez te 52 lata? Turyści są lepiej przygotowani do wycieczek, które często odbywają się w trudnych warunkach pogodowych. Nie ma bowiem zwyczaju odwoływania wycieczki ze względu na pogodę. W latach siedemdziesiątych XX wieku początkujący turyści nie mogli zaopatrzyć się w takie ubranie jak dzisiaj. Chodzili w normalnym obuwiu. Może to niepojęte ale często swoje śniadanie nosili w zwykłej torbie. Były to czasy kiedy kupienie plecaka, kurtki, butów czy drobniejszego ekwipunku graniczyło z cudem. Ale nikogo to nie zniechęcało. Wszyscy uczestniczący w poszczególnych wycieczkach maszerowali radośni i uśmiechnięci. Byli szczęśliwi, że mogą w grupie wędrować po okolicznych górach. Byli spragnieni wiadomości przekazywanych przez prowadzących wycieczki przodowników turystyki pieszej, których w tamtych czasach było niewielu. Nie wspomnę tutaj o komunikacji. Połączenia kolejowe czy autobusowe były takie, że trudno było układającemu konkretną trasę znaleźć coś sensownego. Dlatego też już wtedy zdarzało się, że część trasy trzeba było pokonywać drogami asfaltowymi. Nikogo to jednak nie zrażało. Wszyscy cieszyli się z tego, że są razem i poznają tajemnice oraz piękno okolic Jeleniej Góry.
Od początku Rajd na Raty był imprezą organizowaną za darmo, bez żadnych opłat. Prowadzący swoją odpowiedzialną pracę wykonywali społecznie. Tak jak wspomniałem pierwsze trzy dekady komandorem Rajdu na Raty był Teofil Ligenza vel Ozimek. Wiele wycieczek prowadził osobiście. Jednak sporą część tras prowadzili namówieni przez niego przodownicy turystyki pieszej. Nie ma co kryć, wielu z nich egzaminy zdawało właśnie u profesora Ligenzy, więc czuli się związani zarówno z działalnością Komisji Turystyki Pieszej jak i jej przewodniczącym.
W późniejszych latach profesor Ligenza prowadzenie rajdu przekazał młodszemu koledze Wiktorowi Gumprechtowi, który ogarnia całość od roku 2002. On również początkowo prowadził większość wycieczek, jednak z biegiem czasu znalazł grono młodszych osób, które dzielnie go wspiera. W roku obecnym najwięcej bo aż 15 wycieczek poprowadził Jarosław Kapczyński. Wiktor Gumprecht poprowadził 12 wycieczek, Jolanta Kupeć – 7, Sebastian Miler- 5, Krzysztof Tęcza – 4, Urszula Pawlikowska -2, Jerzy Chmielecki – 1, Elżbieta Marut – 1.
W sumie w 2022 roku zorganizowano 45 wycieczek, których trasy o długość 12-22 km prowadziły po terenach Dolnego Śląska oraz górskich terenach przygranicznych Republiki Czeskiej i Niemiec. Ogólnie w ciągu roku w wycieczkach uczestniczyło 1868 turystów co daje średnią 41 osób na wycieczkę. Oczywiście na poszczególnych wycieczkach frekwencja była zróżnicowana. Zależało to od pogody, od atrakcyjności trasy i innych czynników. Najliczniejsza wycieczka miała miejsce podczas inauguracji sezonu na Polanie Śledzikowej. Trzeba przyznać, że niektórzy turyści wykazali się godną podziwu konsekwencją uczestnicząc niemal we wszystkich wycieczkach. Ewa Bugajewicz wędrowała 40 razy, Roman Zachariasiewicz 39, Andrzej Makowski 37, Elżbieta Marcinkiewicz 32, Bolesław Traczyk 30.
W roku 2022 zaproponowano turystom także kilka wycieczek wielodniowych pieszych oraz autokarowych. Siedem dni turyści spędzili w Bieszczadach a sześć dni w Beskidach.
Na zakończenie sezonu przygotowano zlot gwiaździsty czyli trzy różne trasy prowadzące z Miłkowa, Wojanowa i Trzcińska. Wszystkie wiodły do Bukowca do pałacu hrabiego Fryderyka von Redena będącego obecnie siedzibą Związku Gmin Karkonoskich, który użyczył nam obiekt aby przybyli (niemal 80 osób) mogli powspominać miniony sezon w przyzwoitych warunkach. Gości przywitał gospodarz Pan Łukarz Hada – dyrektor biura ZGK, któremu serdecznie dziękujemy za udostępnienie nam obiektu.
Zwyczajowo na zakończenie sezonu zorganizowano konkurs krajoznawczy pozwalający wykazać się wiedzą z poszczególnych tras rajdowych. Pierwsze miejsce zajął Radosław Paż, drugie i trzecie z jednakową ilością punktów Maciej Cieślak i Tomasz Frank, a czwarte Paweł Wojtczak. W sali kominkowej przygotowano wystawę kolekcjonerską. Swoje zbiory prezentowali Janusz Turakiewicz, Janusz Milewski oraz (po raz pierwszy – gratulacje za odwagę) Danuta Skierś.
Dodam jeszcze, że sekretarzem Rajdu na Raty jest Maria Gumprecht, a sama impreza została dofinansowana przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Powiat Karkonoski oraz Urząd Miasta Jeleniej Góry.
Wycieczki Rajdu na Raty organizowanego przez Oddział PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze organizowane są zwyczajowo od ostatniej niedzieli lutego do pierwszej niedzieli grudnia. Zatem na pierwszą w nowym sezonie zapraszamy 26 lutego 2023 roku.
