Córka od kilku lat pracuje dorywczo za granicą. Czy z podatków musi rozliczyć się w Polsce, czy wystarczy, że tam zapłaci podatek, który potrącany jest z jej pensji? – Krystyna z Podgórzyna
Zasadniczo, zgodnie z przepisami polskiego prawa Pani córka będąc polskim podatnikiem, czyli osobą zamieszkałą na terytorium Polski podlega opodatkowaniu w Polsce od wszystkich swoich dochodów, również tych uzyskanych za granicą. O kwestii zamieszkiwania Pani córki na terytorium Polski rozstrzyga natomiast ustawowa definicja miejsca zamieszkania osób fizycznych dla celów podatkowych. Zgodnie z jej treścią za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Spełnienie już jednego z tych warunków decyduje o miejscu zamieszkania w Polsce, a tym samym o konieczności rozliczenia podatkowego również wobec polskiego fiskusa.
Dochody zagraniczne podlegają wykazaniu w polskim rocznym zeznaniu PIT. Odbywa się to jednak w różny sposób, w zależności od zasad opodatkowania określonych przez umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania lub przez inną umowę międzynarodową zawartą z krajem, w którym uzyskano dochód. Każdy kraj może bowiem opodatkować dochody uzyskane na jego terytorium lub przez jego rezydentów podatkowych (przez osoby zamieszkałe w danym państwie). To prowadzi z kolei do podwójnego opodatkowania, w wyniku czego każdy osiągający dochody za granicą płaci podatek w kraju uzyskania dochodu, a następnie w swoim kraju (kraju miejsca zamieszkania). Z większością państw, do których polscy obywatele wyjeżdżają w celach zarobkowych Polska podpisała wprawdzie umowy dotyczące unikania podwójnego opodatkowania. Niemniej, umowy te w różny sposób regulują zasady opodatkowania różnego rodzaju dochodów. Stąd też, chcąc znaleźć właściwy sposób rozliczenia, czy przynajmniej wykazania przed polskim urzędem skarbowym dochodów uzyskanych przez Pani córkę za granicą, należałoby w pierwszej kolejności ustalić treść umowy międzynarodowej dotyczącej zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu pomiędzy Polską, a państwem lub państwami, w których Pani córka uzyskała dochód w minionym roku podatkowym. Szczegółowe informacje wraz z wykazem i tekstami umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu znajdzie Pani na stronach internetowych Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl).
Nauka za zobowiązanie wobec pracodawcy
Mój pracodawca zgodził się wysłać mnie na specjalny kurs dokształcający, ale domaga się abym podpisała zobowiązanie, że będę musiała zwrócić koszty nauki, jeżeli zwolnię się w ciągu dwóch lat od jego ukończenia. Czy to jest zgodne z prawem? – Magda
Z oczywistych względów Pani pracodawca chce się w ten sposób zabezpieczyć przed utratą pracownika wyszkolonego za własne pieniądze. Takie rozwiązanie zasadniczo jest zgodne z regulującymi tę kwestię przepisami rozporządzenia ministrów edukacji narodowej oraz pracy i polityki socjalnej z 12.10.1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. 1993, nr 103, poz. 472, ze zm.). Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji Pani pracodawca powinien zawrzeć z Panią specjalną umowę szkoleniową. W jej treści mogą pojawić się zastrzeżenia, że jeżeli Pani, jako pracownik, któremu sfinansowano szkolenie w trakcie nauki lub po jej ukończeniu w terminie określonym w umowie, ale nie dłuższym niż trzy lata rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem lub sprawi, że to pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z Pani winy, albo też porzuci pracę, wskutek czego stosunek pracy wygaśnie, to będzie Pani zobowiązana do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na Pani naukę. Koszty te mogą wówczas odpowiadać wysokości proporcjonalnej do czasu pracy po ukończeniu nauki lub czasu pracy w czasie nauki, chyba że pracodawca odstąpi od żądania zwrotu kosztów w całości lub części. Naturalnie, nie ma Pani obowiązku podpisywania takiej umowy, choć wtedy pracodawca zapewne nie sfinansuje Pani dodatkowego kształcenia.
Mariusz Gierus – prawnik
Pytania z dopiskiem „Prawnik radzi” prosimy wysyłać na adres redakcji lub elektronicznie, na adres prawnik@jelonka.com
