Jak niewiele innych dyscyplin projektowanie odwołuje się niemal w równym stopniu do sztuki, kultury czy techniki, co wydaje się doskonałym punktem wyjścia dla działań edukacyjnych rozwijających kreatywność, ale również uczących technicznego i inżynieryjnego myślenia o funkcji czy możliwościach realizacji projektu. W dzisiejszych czasach coraz częściej sami stajemy się projektantami, dzięki powszechności narzędzi takich jak komputery, drukarki, aparaty cyfrowe.
Chodzi jednak o to, by projektować i użytkować je w sposób świadomy. Świadomość ta niezbędna jest także nam - użytkownikom, pozwalając uniknąć łatwych pułapek konsumpcjonizmu. „Im bardziej amatorzy i ludzie spoza środowiska stają się świadomi tego, czym jest dizajn, tym bardziej sami zaczynają myśleć jak projektanci” powiedział Rick Poynor, brytyjski pisarz zajmujący się projektowaniem, projektowaniem graficznym, typografią i kulturą wizualną. Autorom projektu zależało na ukazaniu procesu projektowania w kontekście szerszej perspektywy, nie zawężającej się tylko do stylizacji produktu po to, by kreować potrzeby konsumpcyjne potencjalnego nabywcy.
Poprzez działania edukacyjne zwróciliśmy uwagę na takie problemy współczesności jak ekologia czy wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii. Podkreślimy, że praca koncepcyjna projektanta przekłada się na podnoszenie jakości naszego życia i otoczenia, jednocześnie wyrównując niektórym grupom szanse pełniejszego uczestnictwa w życiu społecznym. Wśród poruszanych w ramach projektu tematów nie pominęliśmy zagadnienia rozrywki interaktywnej, ponieważ przestrzeń wirtualna staje się obecnie ważną sferą zainteresowań nie tylko projektantów, ale też krytyków dizajnu i badaczy kultury. Zaproszenie do udziału w projekcie przyjęli: Krzysztof Faber, Arti Grabowski, Wojciech Kołyszko i Jovanka Tomaszewska, Andrzej Miastkowski, Marian Misiak oraz Zbigniew Szumski.
W ramach projektu zrealizowaliśmy działania artystyczno-edukacyjne, do których zaprosiliśmy uczniów Szkoły Podstawowej nr 6 im. Włodzimierza Puchalskiego w Jeleniej Górze, Szkoły Podstawowej nr 1 w Piechowicach, Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Jeleniej Górze, III Liceum Ogólnokształcącego im. Jędrzeja Śniadeckiego przy Zespole Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Jeleniej Górze. Pełną dokumentację, w tym relację fotograficzną z działań artystycznych można obejrzeć na stronie internetowej projektu: www.osztuceprojektowania.pl
Ze względu na pandemię część działań musieliśmy przenieść do Internetu. Poprosiliśmy artystów o przygotowanie krótkich podcastów na tematy związane z projektowaniem, designem. Powstały trzy ciekawe materiały, które chcielibyśmy Państwu zaprezentować. Zapraszamy do oglądania i wysłuchania podcastów.
1. podcast ABSURD. STRUKTURA, AKCJA, OBIEKT / Arti Grabowski
Andy Warhol stwierdził kiedyś, że „jeśli wystarczająco długo będzie się patrzeć na jakąś rzecz, to w końcu straci ona jakiekolwiek znaczenie. I o to chodzi w absurdyzmie”. Absurd, z łac. obs ordine, czyli „stojący poza porządkiem”, wymyka się wszelakim utartym definicjom i przyswajalnym pojęciom. Z założenia pozbawiony jest celowości i jasnych znaczeń, z drugiej zaś strony absurd może być niezwykle kreatywny, o nieokiełznanym wręcz potencjale twórczym narzędziem. Podcast „Absurd. Struktura, akcja, obiekt” poświęcony jest tym artystom, dla których absurd stał się kopalnią możliwości do projektowania zadziwiających koncepcji, scenariuszy filmów i obiektów utraconej służebności. Poznajemy w nim między innymi twórczość: Andy Kaufmanna, Meret Oppenheim, Richarda Wilsona, Shang Chengxiang, Baptiste-Debombourg, Mauricio Catalana i Jaime Pitarcha.
2. podcast TYPOGRAFIA W PRZESTRZENI PUBLICZNEJ. TYPOAKTYWIZM / Marian Misiak
Podcast poświęcony bardzo ciekawej i pożytecznej inicjatywie określanej mianem typoaktywizmu. Taktyka ta sprzyja rozwojowi osobistemu i zawodowemu zarówno samych uczestników działań, np. poprzez kształtowanie umiejętności pracy w zespole czy zdolności skutecznego argumentowania, ale też przynosząca konkretne korzyści społeczne, takie jak poprawa jakości pejzażu miejskiego, będącego polem ich działań. Talent i wiedza ludzi zaangażowanych w tego typu społeczne akcje sprawia, że nasze otoczenie zyskuje bardziej nowoczesny i spójny wygląd, przy równoczesnym poszanowaniu kontekstu historycznego miejsca. Przy okazji mogą przytrafić się interesujące odkrycia.
3. podcast SYMBOL BUDUJĄCY TOŻSAMOŚĆ — LICZYRZEPA, KRAKONOŠ I RÜBEZAHL / Marian Misiak
Podcast poświęcony legendarnemu bohaterowi, który stanowi czytelny znak dla trzech kultur: polskiej, czeskiej i niemieckiej i buduje tożsamość kulturową dawnych i obecnych mieszkańców Sudetów. Rolę, jaką owa legendarna postać, a raczej jej graficzny symbol spełnia, jest ważna w kontekście społecznym — budzi świadomość wspólnotową, a silna identyfikacja z regionem przekłada się na poczucie odpowiedzialności mieszkańców za swoje miejsce do życia. Postać Ducha Gór, czy jakkolwiek inaczej go nazwać, bywa też nośnym narzędziem marketingowym, np. w reklamie usług turystycznych czy promocji produktów regionalnych, łącząc sferę symboliczną z życiem codziennym.
Projekt „W rzeczy samej, czyli o sztuce projektowania” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Organizator projektu: Galeria Sztuki BWA w Jeleniej Górze.
Kurator projektu: Iwona Makówka. Strona internetowa projektu: www.osztuceprojektowania.pl
