Jelenia Góra: Kiedyś to było "na bogato"

Wykryto wtyczkę adblock lub inną metodę blokowania reklam.


Nie lubisz reklam? Rozumiemy to.
Jednak Portal utrzymuje się głównie z tego źródła.

Dlatego proponujemy zakup subskrypcji, która pozwala na wyłączenie reklam.

Kupując subskrypcję pomagasz dzieciom z jeleniogórskich domów dziecka.

KUP SUBSKRYPCJĘ

Jeśli nie chcesz już teraz wykupić subskrypcji - prosimy o odblokowanie portalu w opcjach adblocka.

Zobacz jak odblokować

Cechy były w historii podstawą rzemieślniczej gospodarki i funkcjonowały powszechnie. Zaczęły powstawać w zachodniej Europie już w XII wieku i działały do XIX w.

Lady cechowe, czyli skrzynie pełniły funkcję sejfu. W wielu przypadkach wieko uzbrojone było w misterny zamek otwierany jednym lub większą ilością kluczy, zamykane na zatrzask. Chowano tam ważne dokumenty, tłoki i pieniądze. Skrzyniami jak i ich zawartością opiekowali się starsi cechowi. Oni mieli też obowiązek pilnowania kluczy.

Większość lad cechowych powstała w czasach nowożytnych i wszystko wskazuje na to, że większość z nich była używana aż do XX w. Bardzo mało przykładów pochodzi z XIX w. i to wygląda na to, że wtedy taka produkcja nie była potrzebna.
Fundatorami lad były cechy jako organizacje, majstrowie lub czeladnicy. Ten kto składał zlecenie i płacił, decydował o wyglądzie. Wykonanie zlecano miejscowym stolarzom lub cieślom. Niekiedy majstrowie lub czeladnicy sami wykonywali taką skrzynię.

Bogata dekoracja znajdująca się wewnątrz i na zewnątrz skrzyni świadczy o bogactwie jaki posiadał cech i też o dostojności samej skrzyni i skarbów, które miała skrywać. Nie było jednej konwencji odnośnie zdobień. Mogły być wykonane wszelkimi technikami. Od metalowych okuć, zawiasów i zamków, po intarsje, inkrustacje, malowanie etc. Wśród nich znajdowały się zawsze lub prawie zawsze inskrypcje wskazujące na fundatora, datę wykonania skrzyni, nazwę miejscowości, z której pochodził cech. Wypisywano też informacje o wszelkich naprawach dokonywanych na skrzyni. Bardzo często można znaleźć namalowany herb cechowy, który może być pomocny przy identyfikacji. Wygląd i konstrukcja dostosowane były zawsze do aktualnych trendów modowych. Wśród zdobień dominowały motywy roślinne, alegorie i godła cechowe.

W zbiorach Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze znajduje się 9 drewnianych skrzyń cechowych. W tym zbiorze jedna ma wyjątkową dekorację. Jest to skrzynia bractwa strzeleckiego. Wyróżnia ją architektoniczny podział ściany frontowej. Występowanie kolumn, jako elementów architektonicznych zdobiących wyrób stolarski, świadczy o datowaniu na 2. Połowę XVII w. Są one marmoryzowane i ustawione w parach tak, że dzielą przednią ścianę na trzy części. Pomiędzy nimi po bokach w aediculach ustawione zostały dwie figury mieszczan. Po środku widnieje medalion z postacią jeźdźca.

Bryła skrzyni ma formę prostopadłościanu. Pudło przykryte jest wiekiem, które niegdyś wieńczyła figura lwa. Dziś ta figura jest zaginiona, a na wieku pozostały otwory po mocowaniu. Po bokach znajdują się metalowe uchwyty. Całość jest podparta na czterech kulistych nogach. Wewnątrz widnieje wymalowany napis: „GOTTFRIED BLASEIN PW/1685”.