Styczeń 1945
"Odezwa do Narodu Niemieckiego !" (fragmenty)
"Rok 1944 był dla nas ciężkim doświadczeniem. Wciąż zaciskające się wokół nas siły trzech światowych potęg nieprzyjacielskich, nie rzuciły nas na kolana. W heroicznych walkach, niespotykanych dotąd w historii, żołnierze odpierali ataki nieprzyjaciół. Kraj docenia bohaterstwo swoich żołnierzy. (...) Na zew bezkompromisowego i ogólnego rozkazu władz wojskowych, cały naród niemiecki stoi zwarcie w obronie ojczyzny.
Kobiety i dziewczęta zastępują w fabrykach setki tysięcy mężczyzn, którzy wstępują do powołanych obecnie dywizji Volkssturmu (...). Zaczęła się wojna totalna i dlatego musimy wysyłać na front nowe dywizje. (...) W imieniu Führera wzywamy wszystkich Niemców, mężczyzn, kobiety i młodzież do złożenia OFIARY NARODOWEJ."
Podpisali: Martin Bormann (zastępca Hitlera), Walther Funk (kierownik kancelarii partyjnej), dr Göbels (minister propagandy), H. Himler (dowódca SS).
Maj 1945
"Biuletyn Informacyjny dla Jeleniej Góry i okolic, Jelenia Góra 8 maja 1945" (fragmenty).
"Ślązacy, współobywatele, wojna jest skończona. Skończyło się niszczenie i rozpoczyna się odbudowa! Współdziałajcie z nami. Podejmując na powrót swoją pracę. Utrzymując porządek, zapobiegajcie plądrowaniu i niszczeniu. Zarząd Miasta Jelenia Góra jest tymczasowy i składa się z wybranych obywateli miasta. (...) Dla spokoju i porządku w mieście będą kierować tworzoną Policją Porządkową. Nie karani obywatele mogą w tym celu meldować się w Ratuszu, w pokoju nr 11. Kto rabuje, będzie jak najmocniej ukarany przez władze okupacyjne. Wydawanie produktów żywnościowych i wszelkich innych towarów będzie wkrótce wprowadzane (...). Obywatele i Obywatelki zachowujcie dyscyplinę. Nieporządek szkodzi wam samym. Oczekujcie w spokoju na rosyjskie wojska okupacyjne".
Podpisali: Burghart, Kaidas, Lagner i Brichta (Tymczasowy Zarząd Miasta i Powiatu Jelenia Góra).
Maj 1945
Ulotka Sowiecka dla Niemców z 8 maja 1945 r. (fragmenty)
"Marszałek Stalin o Niemczech i niemieckim narodzie"
"Wojna rozpętana przez niemieckich imperialistów jest skończona, (...). Hitlerowskie armie zostały rozbite. "Führer" został strącony z piedestału. (...) Hitlerowska propaganda systematycznie straszyła was rosyjską okupacją. Strach przed "barbarzyńcami ze wschodu", mordami i grabieżami, stale podsycany przez klęskę Hitlera, miał zwiększyć nasz opór i totalną obronę za wszelka cenę. Teraz każdemu z was nasuwa się pytanie: co stanie się z Niemcami i narodem niemieckim? Jak zachowa się Armia Czerwona w Niemczech?
Marszałek Stalin mówi do narodu niemieckiego: Celem Armii Czerwonej nie jest zniszczenie niemieckiego państwa, ani wytępienie ludności niemieckiej. To jest naturalnie głupie kłamstwo i oczernianie Armii Czerwonej (...). Marszałek Stalin utrzymuje nadal, że Hitler i Niemcy to nie jest to samo (...). historia dowodzi, że Hitler przyszedł i pójdzie, a Naród Niemiecki pozostanie (...).
Co powiedział Stalin jest niezłomnym prawem, więc przemyślcie sobie teraz słowa Stalina. (...) Nie zapominajcie, że tylko po wytępieniu nazizmu i militaryzmu Naród Niemiecki może mieć nadzieję na spokojną egzystencję i swoje miejsce w rodzinie Narodów”.
Sierpień 1945
"Rozkaz specjalny dla ludności niemieckiej Stadt Hirschberg, wydany przez Władze Polskie, sierpień 1945" (fragmenty)
(...)
2. Niemiecka ludność zostanie przesiedlona na zachodni brzeg Nysy.
3. Każdy Niemiec może zabrać ze sobą co najwyżej 20 – kilogramowy bagaż podróżny
4. Żaden transport (wozy, woły, konie, krowy, itd.) nie jest dozwolony.
5. Cały żywy i martwy inwentarz ma pozostać w stanie nienaruszonym, jako własność polskiego rządu.
(...)
11. Niemcy, którzy posiadają zwolnienie z ewakuacji, nie powinni opuszczać wraz z rodziną swoich mieszkań w czasie od 5 do 14.
12. Wszystkie mieszkania w mieście muszą być otwarte a klucze od mieszkań i domów muszą być włożone od zewnątrz."
Podpisał: komendant okręgowy
- W tym samym czasie, kiedy zrozpaczeni Niemcy, zwykli obywatele Hirschberg, a właściwie już Jeleniej Góry, czytali te obwieszczenia i zdawali sobie sprawę, że muszą opuścić rodzinne strony na zawsze, to samo przeżywali Polacy na terenach wschodnich byłej II Rzeczypospolitej. Na słupach ogłoszeniowych i na płotach we Lwowie, Stanisławowie, Tarnopolu informowano Polaków o tym samym co Niemców na Śląsku. Rozpoczął się największy w dziejach exodus ludności, którego głównymi "bohaterami" byli najbardziej poszkodowani w tej wojnie, najpierw ogłupione przez Hitlera, a następnie pokonane, zniewolone i upokorzone Niemcy oraz zniszczona, oszukana przez sojuszników, zdradzona przez "przyjaciół", sprzedana, okradziona i zniewolona przez stalinowski reżim, Polska – mówi Stanisław Firszt, dyrektor Muzeum Przyrodniczego w Jeleniej Górze.
