Czwartek, 6 marca
Imieniny: Agnieszki, Róży, Wiktora
Czytających: 10835
Zalogowanych: 100
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

Jelenia Góra: Nie tylko Werner

Czwartek, 28 grudnia 2023, 16:32
Aktualizacja: 16:39
Autor: Stanisław Firszt
Jelenia Góra: Nie tylko Werner
Najbardziej znanym rysownikiem na Śląsku w XVIII wieku był Friedrich Bernhard Werner. Urodził się 26 stycznia 1690 roku w Topoli koło Kamienia Ząbkowickiego gdzie w pobliżu funkcjonował klasztor cystersów. Dlatego rodzice dali mu imiona związane z tym zakonem.
Friedrich, na cześć ówczesnego opata klasztoru i Bernard na cześć św. Bernarda z Clairvaux. Werner pochodził z ubogiej rodziny, ale ze względu na swoje zdolności uczył się w kolegium jezuitów w Nysie. Zaciągnął się do wojska, ale nie pozostał tam długo. Podróżował, a następnie związał się z biskupami wrocławskimi.

Wyruszył w wieloletni objazd po Europie, gdzie na zlecenie augsburskich wydawnictw rysował widoki miast, ciekawe budowle architektoniczne i różnego rodzaju ciekawostki. Jest autorem ponad 200 widoków miast, w tym Jeleniej Góry i Cieplic, które narysował w 1 poł. XVIII w.

Ale nie tylko on wykonał panoramę Jeleniej Góry z czasów największego okresu jej rozkwitu. Zrobił to także w 1738 roku Gottfried Böhner, a także jeden z braci Strachowskich z Wrocławia w 1764 roku (istnieją późniejsze wersje tej grafiki). W wielu publikacjach to przedstawienie naszego miasta jest bezimienne, a także źle datowane bo na 1774 rok.

Tymczasem znajduje się ono w publikacji „Hirschbergischen gesangbuch…” wydanej w jeleniogórskiej drukarni Immanuela Krahna właśnie w roku 1764. Można zatem przypuszczać, że panorama Jeleniej Góry musiała powstać nawet nieco wcześniej. Trudno powiedzieć kto ją namalował. Był to zapewne ktoś z rodziny Strachowskich właścicieli zakładu produkcji rycin istniejącego na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu.

Założycielem zakładu był Bartłomiej Strachowski, który do Wrocławia przyjechał w 1711 roku z Pomorza lub Warmii tj. z terenu dawnej Rzeczpospolitej. Wiadomo, że zmarł we Wrocławiu w 1759 roku. Zakładając, że panorama Jeleniej Góry, sygnowana nazwiskiem Strachowsky (oryginalna pisownia) powstała w końcu lat 50. lub początku lat 60. XVIII wieku. Można przypuszczać, że jej autorem mógł być sam Bartłomiej Strachowski. Byłaby to jedna z ostatnich panoram wykonanych przez tego autora. A jeśli nie, to był to jeden z jego uzdolnionych synów, którzy prowadzili zakład po ojcu. Byli to Florian Bartłomiej, Jan Bartłomiej lub Jan Benjamin.

Zakład w ciągu swojego istnienia wydał od 2.000 do 2.500 rycin (tematyka religijna, wizerunki Piastów, ozdobne ekslibrysy, mapy, plany i widoki miast). Pracował przede wszystkim dla wydawnictwa Korna we Wrocławiu a także wydawców w Jaworze, Brzegu i Nysie. Jak się okazuje także dla jeleniogórskiego wydawcy I. Krahna.

Panorama Jeleniej Góry w śpiewniku jeleniogórskim jest sygnowana nazwiskiem Strachowsky. Co ciekawe na rycinie jej autor przedstawił także siebie siedzącego na Wzgórzu Krzywoustego (Hausberg) i rysującego panoramę.

Ciekawa sprawą jest też to, że Strachowsccy ilustrowali księgi, których autorami byli przedstawiciele rodu Thebezjuszy. W Jaworze wydano w 1703 roku dzieło Georga Thebesiusa, który był syndykiem w Legnicy i radcą książąt piastowskich. Zawiera ono pierwsze naukowe opisy odkryć archeologicznych na Śląsku ilustrowane rysunkami Strachowskiego.

Śpiewnik jeleniogórski z 1764 roku jest autorstwa Adama Gottfrieda Thebesiusa, który był pastorem w kościele św. Pawła i Piotra w Legnicy (dzisiejsza katedra). Był miłośnikiem i twórcą wielu pieśni kościelnych.

Z tej rodziny pochodził tez jeleniogórski medyk, odkrywca zastawki wieńcowej, Adam Christian Thebesius.

Stanisław Firszt

Twoja reakcja na artykuł?

18
95%
Cieszy
0
0%
Hahaha
0
0%
Nudzi
0
0%
Smuci
1
5%
Złości
0
0%
Przeraża

Ogłoszenia

Czytaj również

Sonda

Ile pączków zjazdłeś/aś w tłusty czwartek?

Oddanych
głosów
794
Tylko jednego - symbolicznie
26%
2-3
37%
4-6
13%
Więcej niż 7
7%
Żadnego (nie jadam słodyczy)
18%
 
Głos ulicy
Do Jeleniej Góry przyjechaliśmy znad morza
 
Warto wiedzieć
Starcie Zełenski–Trump. Jak reaguje Europa?
 
Rozmowy Jelonki
Leniwiec – już 100 koncertów w Czechach
 
Koszykówka
Wieczorem grają Sudety, będzie RELACJA LIVE
 
Kilometry
Samochody i motocykle będą teraz na ul. Długiej
 
Aktualności
1,5% z podatku – można pomóc ratownikom GOPR
 
Aktualności
Rotarianie pomogli szkole w Łomnicy
Copyright © 2002-2025 Highlander's Group