Jak wyglądała stolarnia Wilhelma Rudolph’a widać na litografii z początku XX w. odnalezionej w jeleniogórskim archiwum w zespole akt dot. Towarzystwa Karkonoskiego w Jeleniej Górze.
Widoczna jest na niej szeroka ulica (obecnie Sudecka) z zabudowaniami zakładu. W lewym górnym rogu, lekko przesłonięty budynek teatru, w prawym górnym rogu budynek katolickiej szkoły powszechnej (Katolische Volksschule) na obecnej ulicy Teatralnej. W tle zabudowania dawnego przedmieścia Cunnersdorf na tle Karkonoszy.
Sam zakład to od lewej długi niski budynek z kominem (obecnie na tym miejscu stoi duży budynek z apteką na parterze), dalej szeroki wjazd na teren zakładu, pośrodku przy obecnej ulicy Sudeckiej nieistniejący niski budynek z szyldem zakładu i małym placem za murem, za nim w tle duża hala zakładu Rudolpha (obecnie budynek za teatrem, przy ulicy Teatralnej), po prawej od niego liczne składy drewna i wiaty z deskami, z przodu od strony ulicy Sudeckiej, przy szerokiej bramie widać istniejący do dziś budynek właściciela z pięknym ogrodem widocznym za długim parkanem (obecnie teren Zespołu Szkół Turystyczno- Ekonomicznych przy ulicy Piłsudzkiego 27 (ryc.2-4). Ujęta w winietę, piękna reklama zakładu na papierze firmowym, zawiera sporo wiadomości o samej firmie. Był to zakład stolarki budowlanej i artystycznej z maszynami parowymi ( budynek z kominem). Zakład otrzymał złoty medal na wielkiej wystawie w Görlitz w 1905 roku i był nagradzany m.in. na Wschodnioniemieckiej Wystawie rzemiosła i Przemysłu w Świdnicy w 1911 r.
Firma Wilhelma Rudolpha posiadała sklep specjalistyczny z wyrobami stolarki budowlanej i wyposażeniem oraz dekoracją wnętrz do biur i sklepów. Firma produkowała żaluzje parkietowe i była jedynym producentem okien Meyers’a o nazwie Reforma. Wykonywała też stolarkę budowlaną dla większości budynków prywatnych i publicznych na terenie dawnych powiatów jeleniogórskiego, kamiennogórskiego i lwóweckiego. Zakład reklamował się w prasie lokalnej ( ryc. 5). Wyprodukował m.in stolarkę budowlaną i wyposażenie do nowo wybudowanego w 1914 roku jeleniogórskiego muzeum. Tutaj też powstały projekty wyposażenia i gablot na eksponaty które wykonano w firmie Wilhelma Rudolpha.
Sam właściciel Wilhelm Rudolf stolarz z zawodu urodził się 22 stycznia 1860 r. w Jeleniej Górze. Był wdowcem i początkowo mieszkał na obecnej ulicy Flisaków ( Friesenstr. 12). Mistrz stolarski miał dwóch synów Wilhelma i Carla, obaj byli z branży stolarskiej. W 1885 roku otworzył opisany powyżej zakład z maszynownią parową o nazwie W. Rudolph & Co., Bau und Kunsttischlerei mit Dampfbetrieb. W 1924 roku zakład stał się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością o kapitale 150.000 RM z dwoma właścicielami Wilhelmem Rudolfem i Alfredem Robaschick z zawodu projektantem mebli. Firma przyjęła nazwę : Hirschberger Holzindustrie & Kunstischlerei. W.Rudolf & Co. G.m.b.H. Rok później współwłaścicielem spółki stał się Willy Rudolph starszy syn Rudolpha. Spółka prosperowała w latach 1926 - 1929 z corocznym obrotem ok. 500.000 RM. Jednak od 1929 roku zaczęła bankrutować z powodu braku kapitału. Firma upadła ostatecznie w lipcu 1931 roku i uległa podziałowi. Żona Robaschick'a wynajęła część zakładu na mały warsztat stolarki budowlanej i meblowej po tym jak mąż stracił ogromne pieniądze na działalność firmy. Alfred Robasick jeszcze w 1940 roku miał małe mieszkanie w budynku na terenie zakładu i był wspierany finansowo przez żonę. Willi Rudolf też stracił majątek i stał się właścicielem drugiej części. O jego dalszej działalności nic nie wiadomo. Drugi syn Carl Rudolf, urodził się w 1894 roku w Jeleniej Górze. Z zawodu snycerz i projektant mebli mieszkał wraz z żoną Joanną z domu Berger, córką kupca z Berlina – Fiedina na dawnej Bergstr. 22 , obecnie róg Wojska Polskiego i Grottgera, budynek na Wojska Polskiego 54. W 1919 roku na Promenadzie , ul. Bankowa ) przy placu otworzył handel meblami i sztuką pod nazwa „Raumkunst.” Po początkowych sukcesach, znowu z powodu braku kapitału, popadł w kłopoty finansowe. 2 Maja 1929 roku, wszczęto wobec niego postepowanie ugodowe.
W lipcu tego roku firma była warta 35 proc. tego, co wcześniej. Johanna odeszła do pracy na Bahnhofstrasse, obecnie 1 Maja. Para przez długi czas musiała mieszkać w wolnych kilku pokojach Gospody Pod Trzema Dębami w Cunnersdorf k. Jeleniej Góry z których część posiadała, by wreszcie przeprowadzić się do mieszkania na Bergstr. 22 . Carl Rudolph podjął pracę w Cieplickiej Szkole Snycerskiej. Małżeństwo miało trójkę dzieci. Para otrzymywała świadczenia socjalne a od 28 stycznia 1931 roku żyła w separacji. Johanna żona Rudolpha prowadziła sklep meblowy odkupiony przez męża od Marty Knuhr w budynku na obecnej ulicy 1-ego Maja 29, gdzie mieszkała z dziećmi. Handel przynosił dochód 4.000 MK rocznie co dawało dość marne utrzymanie. Carl pracował, jako nauczyciel w szkole snycerskiej jeszcze w latach 40-tych XX w.
Spis ilustracji:
ryc. 1 Widok dawnej stolarni W. Rudolpha na papierze firmowym z pocz. XX w., litografia jednobarwna.
ryc. 2 Zamieniona na budynek mieszkalny maszynownia parowa i kotłownia zakładu W. Rudolpha, stan obecny, optyk , Sudecka 14.
ryc. 3 Dawny budynek właściciela zakładu, obecnie mieszkalny, Sudecka 12.
ryc. 4 Gablota wykonana w zakładzie W. Rudolpha na sali wystawowej Muzeum Towarzystwa Karkonoskiego w Jeleniej Górze, diapozytyw czarno-biały,1914 r., zbiory Muzeum karkonoskiego w Jeleniej Górze
