Wrocławskie muzea nie istniały, legnickie muzeum (Niedersdteriske Muzeum) zostało zniszczone, głogowskie muzeum zostało zniszczone. Ale nawet mniejsze muzea w małych miejscowościach trzeba było zająć i zabezpieczyć. Brakowało specjalistów (muzealników) i pracowników ochrony i dozoru.
Część muzeów od początku nazywano po prostu Muzeum np. Muzeum w Jeleniej Górze, Muzeum w Cieplicach Śląskich Zdroju, Muzeum w Jaworze, Muzeum w Chojnowie. Ciekawym przykładem nazwy muzeum była placówka w Jeleniej Górze.
W związku z tym, że przez pewien czas znajdowały się w nim dzieła Jana Matejki nazwano go Muzeum Miejskim im. Jana Matejki w Jeleniej Górze (nazwę taką otrzymała też ulica przy której instytucja ta funkcjonowała). Z czasem powrócono do nazwy Muzeum Regionalne w Jeleniej Górze, podkreślając, że działa w regionie. Tak nazywano inne muzea np. Muzeum Regionalne w Jaworze, Muzeum Regionalne w Chojnowie, Muzeum Regionalne w Świdnicy itp.. co było odpowiednikiem dawnych niemieckich Heimatmusum.
|W latach 60. XX wieku największą placówką na Dolnym Śląsku było Muzeum Śląskie we Wrocławiu, które miało ogromny wpływ merytoryczny na wszystkie muzea w regionie. Instytucja ta przygotowując się do zmiany na Muzeum Narodowe przeprowadziło szeroką akcję specjalizacji wszystkich muzeów w terenie. Zyskiwało na tym wyłącznie muzeum wrocławskie, bowiem inne muzea w terenie miały przekazać do tej instytucji wszystkie „zbędne” eksponaty „nie przydatne” w ich specjalizacji.
I tak powstały: Muzeum Osadnictwa Wojskowego w Lubaniu, Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego w Kamiennej Górze, Muzeum Kupiectwa w Świdnicy., Muzeum Sprzętów Gospodarstwa Domowego w Świebodzicach, Muzeum Rzemiosł Drzewnych w Środzie Śląskiej, Muzeum Przyrodnicze w Cieplicach Śląskich, Muzeum Miedzi w Legnicy, Muzeum Ceramiki w Bolesławcu czy Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju. Tylko w przypadku tych dwóch ostatnich muzeów akcja ta opłaciła się i specjalnie wyszła im na dobre.
|Miało jeszcze powstać Muzeum Miedzi w Lubinie ale skutecznie zablokowała to Legnica tworząc taką placówkę na swoim terenie, a to wykorzystał Brzeg. Kiedy Legnica zrezygnowała z Muzeum Piastów, utworzono tam Muzeum Piastów Śląskich. W oparciu o tematykę miedzi utworzono też Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Metali Kolorowych w Głogowie.
Od specjalizacji uchroniły się muzea w Jaworze, Chojnowie i Jeleniej Górze. Z tej ostatniej placówki chciano stworzyć Muzeum Szkła (Muzeum Szklarstwa).
Cała ta misternie budowana polityka specjalizacji,(drenażu, sic!) zbiorów muzeów dolnośląskich zakończyła się w 1975 roku, po zmianach administracyjnych w Polsce. Powstały nowe województwa a muzea w stolicach tych nowych województw stały się Muzeami Okręgowymi (Muzeum Okręgowe w Wałbrzychu, Okręgowe Muzeum Miedzi w Legnicy i Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze). Placówki te stały się wiodącymi w każdym z tych województw.
Natomiast Muzeum Śląskie we Wrocławiu stało się Muzeum Narodowym we Wrocławiu a powinno być Muzeum Narodowym Dolnego Śląska, bowiem na Górnym Śląsku powstało Muzeum Śląskie w Katowicach. Fakt ten wykorzystali później Niemcy, którzy w Görlitz wg nich na skrawku Śląska na terenie Niemiec (właściwie jest to teren Łużyc na terenie Saksonii) utworzyli Muzeum Śląskie w Görlitz, którego wpływy sięgają dzisiaj daleko na wschód.
|Po następnej zmianie administracji na Śląsku, zlikwidowano małe województwa i powstało jedno województwo dolnośląskie.
Podległość muzeów w terenie znowu się zmieniła, ale placówki tam działające uzyskały dużą samodzielność. Uwidoczniło się to w zmianach nazw. Większość muzeów powróciła do nazwy Muzeum Miejskie w… lub Muzeum Regionalne.
Niektóre większe muzea także zmieniły nazwy np. Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze, w 2001 roku na Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze (nawiązanie do nazwy historycznej oraz do czeskiego Muzeum Karkonowskiego we Vrchlabi). Niestety Okręgowe Muzeum Miedzi w Legnicy powróciło do dawnej nazwy Muzeum Miedzi. Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Metali Kolorowych w Głogowie zmieniło nazwę na Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Głogowie.
Z chwilą powstania województwa dolnośląskiego Muzeum Narodowe we Wrocławiu powinno się przekształcić w Muzeum Narodowe Dolnego Śląska we Wrocławiu.
Nietrafiona w latach 90, restrukturyzacja muzeów wrocławskich powinna być cofnięta i Muzeum Miejskie Wrocławia powinno się ponownie rozpaść na mniejsze jednostki. Powinny wrócić: Muzeum Archeologiczne we Wrocławiu, Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu i Muzeum Medalierstwa we Wrocławiu, które były centralnymi placówkami tego typu dla całego województwa a nie tylko dla Wrocławia.
W Legnicy powinno się przekształcić Muzeum Miedzi w Muzeum Piastów w Legnicy, a Muzeum Miedzi powinno powstać w Lubinie.
Nazwy muzeów są bardzo ważne bowiem mówią o samej placówce, o jej położeniu (Muzeum w Chojnowie, Muzeum w Jaworze), dla jakiego regionu działa (Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku), czym się zajmuje (Muzeum Papiernictwa w Dusznikach, Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Głogowie, Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu), komu jest poświęcone (Muzeum Miejskie Dom Gerharta Hauptmanna w Jeleniej Górze-Jagniątkowie) oraz jaką ma rangę (Muzeum Narodowe we Wrocławiu).
|Część muzeów ma nazwy bardzo mylące np. Muzeum Miejskie Wrocławia, Muzeum Kupiectwa w Świdnicy ponieważ ich zakres działania jest zgoła inny.
Stanisław Firszt
